Ushqimi dhe sëmundjet kronike janë thellësisht të lidhura, siç tregon rasti i Mimozës. Në moshën 52-vjeçare, ajo kishte vite që vuante nga hipertensioni dhe diabeti tip 2. Edhe pse merrte medikamente, regjimi i saj ushqimor ishte i mbushur me ushqime të përpunuara, pije me sheqer dhe pak perime.
Pas një krize hipertensive, ajo u shtrua në spital. Më pas, ndoqi një konsultë nutricionale në FitHealth dhe ndryshoi rrënjësisht stilin e jetës. Brenda 6 muajsh, presioni i gjakut u stabilizua dhe niveli i glukozës në gjak ra pa rritje të dozës së barnave.
Ky përmirësim nuk ishte rastësi – ishte rezultat i ushqimit të ndërgjegjshëm si mjekim.
Sëmundjet si diabeti, hipertensioni, sëmundjet e zemrës, obeziteti dhe disa forma të kancerit përbëjnë më shumë se 70% të vdekjeve globale, sipas OBSH. Faktorët më të modifikueshëm janë të lidhur drejtpërdrejt me ushqimin dhe stilin e jetesës.
Ushqimi i pasaktë—i pasur me yndyrna të ngopura, sheqerna të shtuara, kripë dhe produkte të përpunuara—rrit ndjeshëm rrezikun për zhvillimin e sëmundjeve kronike të pashmangshme nëse nuk trajtohen.
Parandalimi nis me zgjedhjet ushqimore. Dietat e balancuara me bazë bimore dhe të pasura me fibra, antioksidantë dhe yndyrna të shëndetshme kanë treguar rezultate të jashtëzakonshme.
Shembuj konkretë:
Dieta Mesdhetare: Redukton rrezikun për sëmundje të zemrës dhe diabet.
Fibrat dietike: Më shumë se 25g/ditë për gratë dhe 38g/ditë për burrat ndihmojnë në parandalimin e diabetit tip 2 dhe të kancerit kolorektal.
Ulja e konsumit të mishit të përpunuar: Ndihmon në uljen e rrezikut për kancer të zorrës së trashë.
Ushqimi dhe sëmundjet kronike nuk janë vetëm të lidhura me parandalimin—ushqimi është gjithashtu një mjet i fuqishëm terapeutik.
Dieta me indeks të ulët glikemik dhe fibra ndihmon në uljen e HbA1c dhe në disa raste ka çuar në remision të sëmundjes (DiRECT Trial).
Dieta DASH, me më pak natrium dhe më shumë kalium nga burime natyrore si zarzavatet, ndihmon në uljen e presionit të gjakut.
Ushqime si boronicat, çaji jeshil, kurkuma dhe xhenxhefili përmbajnë antioksidantë që luftojnë inflamacionin në trup.
Ndryshimi nuk arrihet vetëm duke ndaluar ushqimet e dëmshme, por duke ndërtuar një marrëdhënie të re me ushqimin.
Vetëdije në konsum
Mbështetje nga dietologët klinikë
Planifikim dhe edukim ushqimor
Janë elementët që e bëjnë ushqimin një strategji afatgjatë kundër sëmundjeve kronike.
Në një kohë kur sëmundjet kronike po dominojnë sistemet shëndetësore, ushqimi dhe sëmundjet kronike duhet të trajtohen së bashku. Ushqimi i ndërgjegjshëm është:
Parandalim pa efekte anësore
Trajtim me ndikim të matshëm
Fuqizim për një jetë më të gjatë dhe më cilësore
“Ushqimi yt qoftë ilaçi yt, dhe ilaçi yt qoftë ushqimi yt.” – Hipokrati